İNSÜLİN DİRENCİ NEDİR?
İnsülin, pankreasın β-hücreleri tarafından salgılanan protein yapısında bir hormondur. Beta hücrelerinden insülin salınımı kan glikoz düzeyindeki artış ile başlar. İnsülinin etkisi, insülinin hedef hücre membranının yüzeyindeki reseptörüne bağlanması ile başlar. İnsan vücudundaki farklı birçok hücrede insülin reseptörü mevcuttur. Özellikle yağ, karaciğer ve kas hücrelerinin insüline biyolojik yanıt oluşturması, insülinin bu dokulardaki reseptörüne bağlanması ile oluşur.
İnsülin direnci; dolaşımda normal konsantrasyondaki insüline karşı azalmış cevap olarak tanımlanır. Obez, diyabetik olmayan bireyler ve tip 2 diyabetik bireylerde insülin direnci görülebilir. Puberte, gebelik gibi süreçlerde adaptasyon ve homeostazisi sürdürmek amacıyla geçici olarak ortaya fizyolojik bir şekilde de ortaya çıkabilir. Genetik yatkınlık, obezite, sedanter yaşam, yaşlanma ile insülin direncinin gelişimi artmaktadır. İnsülin direnci kilo alımı ile artarken, kilo verilmesi ile azalır. Böylelikle insülin direnci gelişiminde yağ birikiminin önemi anlaşılmaktadır. . Obezitede görülen serbest yağ asitlerinin artışı insülin direnci gelişiminde etkisi bulunmaktadır . İnsülin direnci gelişimi karaciğerde ve böbrekte artmış glikoz yapımı ve kasta azalmış glikoz alımı ile karakterizedir.
İnsülin Direnci ve Beslenme
İnsülin direnci ile ilişkili; metabolik sendrom, diyabet, hipertansiyon, dislipidemi, gibi hastalıkların ve komplikasyonlarının önlenmesinde ve tedavisinde beslenmenin düzenlenmesi önemli bir yer tutmaktadır. İnsülin direncinin başlangıç aşamalarındaki bireyler, beslenme düzenlenmesi ve egzersiz sayesinde ideal kilolarına ulaştıklarında ve ideal kiloyu uzun süreli koruduklarında, hipertansiyon, diyabet ve dislipidemi oluşumunun önüne geçilmesi mümkün olmaktadır.
- Günlük kalori alımı 3 ana öğün ve ara öğünler şeklinde düzenlenebilir,uzun süre aç kalmamaya özen gösterin
- İşlenmiş, şekerli yiyecek ve içecekleri tercih etmeyin.
- Beyaz ekmek yerine,tam buğday,çavdar veya kepek ekmeği tercih edin
- Pirinç yerine bulgur veya karabuğday tercih edebilirsiniz.
- Karbonhidratın yanına protein grubu besinlerden ekleyin.
- Meyve tüketirken porsiyon kontrolüne dikkat edin.
- Omega-3 tüketimini artırmak için haftada 2 defa balık tüketmeye özen gösterin.
- Yemeklerinizde zeytinyağı kullanmaya özen gösterin.
- Ana öğünlerinize mevsim yeşillikleriyle yapılmış salata ekleyin.
- Lif içeriği zengin besinleri tüketin,haftada 2-3 defa kurubaklagil gubu tüketmeye özen gösterin
Düzenli egzersiz yapmaya özen gösterin.